“ਜਗੁ ਬੰਦੀ ਮੁਕਤੇ ਹਉ ਮਾਰੀ॥ ਜਗਿ ਗਿਆਨੀ ਵਿਰਲਾ ਆਚਾਰੀ॥ ਜਗਿ ਪੰਡਿਤੁ ਵਿਰਲਾ ਵੀਚਾਰੀ॥ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੇ ਸਭ ਫਿਰੈ ਅਹੰਕਾਰੀ॥੬॥( ਮ ੧, ਰਾਗੁ ਆਸਾ, ੪੧੩)” – ਭਾਵ ਜਗ ਬੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮੁਕਤ ਹਉਮੈ ਮਾਰ ਕੇ ਹੋਣਾ। ਜਗ ਇੱਚ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਪੰਡਤ ਵਿਰਲਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਕਰੇ। ਤੇ ਸੱਚੇ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੋਏ ਬਿਨਾ […]

ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਠਾਕੁਰ ਲਫ਼ਜ਼ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਆਇਆ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕੇ ਠਾਕੁਰ ਕੌਣ ਹੈ? ਕਿੱਥੇ ਵਸਦਾ? ਅੱਜ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਖੋਜ ਕਰਾਂਗੇ। ”ਹਰਿ ਆਪੇ ਠਾਕੁਰੁ ਹਰਿ ਆਪੇ ਸੇਵਕੁ ਜੀ ਕਿਆ ਨਾਨਕ ਜੰਤ ਵਿਚਾਰਾ॥੧॥” – ਹਰਿ ਹੀ ਰਾਮ, ਹਰਿ ਹੀ ਠਾਕੁਰ ਹੈ ਤੇ ਹਰਿ ਸੇਵਕ ਵੀ ਕਹਿਆ ਹੈ ਇਹਨਾਂ ਪੰਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ। ਹਰਿ ਅਤੇ […]

ਗੁਰਮਤਿ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਹੈ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਵਿਦਿਆ ਹੈ ਇਹ ਤਾਂ ਲਗਭਗ ਹਰੇਕ ਸਿੱਖ ਨੇ ਸੁਣਿਆ ਹੀ ਹੋਣਾ। ਬਹੁਤੇ ਮੰਨਦੇ ਵੀ ਹਨ ਪਰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਗ ਹਨ ਜੋ ਇਹ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕੇ ਬ੍ਰਹਮ ਕੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਬ੍ਰਹਮਾਂਡ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਮੰਨਦਾ ਕੋਈ ਪੂਰੀ ਸ੍ਰਿਸਟੀ, ਦ੍ਰਿਸਟਮਾਨ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਮੰਨਦਾ ਤੇ ਕੋਈ ਸਨਾਤਨ ਮਤਿ ਵਾਲੇ ਬ੍ਰਹਮਾਂ (ਦੇਵਤੇ) ਨੂੰ […]

ਸੰਗਤ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਮੇਲ ਹੈ ਸੰਗ (ਸਾਥ) ਅਤੇ ਗਤਿ (ਮਾਰਗ, ਮੁਕਤੀ)। ਬਜ਼ੁਰਗ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਸੀ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਕਿਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਕਥਾ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਦੂਰੋਂ ਆਵਾਜ਼ ਆਈ “ਮਿੱਠੇ ਸੰਗਤਰੇ, ਚੰਗੇ ਸੰਗਤਰੇ” ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾ ਤੋ ਪੁੱਛਿਆ ਭਾਈ ਕੀ ਕਰਦਾ। ਸਾਰਿਆਂ ਆਖਿਆ ਜੀ ਸੰਗਤਰੇ (oranges) ਵੇਚਦਾ। ਉਹਨਾਂ ਹੱਸ ਕੇ ਆਖਿਆ ਇਹ ਆਖਦਾ ਮਿੱਠੇ ਦੀ ਸੰਗਤ ਤਰੇ, […]

ਉਤਪਤਿ ਦਾ ਅਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ। ਪਰਲਉ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸੰਸਾਰੀ ਉਤਪਤਿ ਪਰਲਉ ਬਾਰੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਹੀ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ ਕਦੋਂ ਹੋਈ। ਮਨੱਖ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ਓਤਪਤਿ ਤੋਂ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਕਈ ਕਰੋਡ ਸਾਲ ਹੋਈ ਸੰਸਾਰੀ ਉਤਪਤਿ ਤੇ ਪਰਲੋ ਜਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪਰਲੋ ਬਾਰੇ ਗੁਰਮਤਿ […]

ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਪੁਰਸ਼ ਤੇ ਕੁੱਝ ਇਸਤ੍ਰੀ ਵਾਚਕ ਸ਼ਬਦ ਆਏ ਹਨ ਉਦਾਹਰਣ ਕੁਚੱਜੀ, ਸੁਚੱਜੀ, ਮੀਰਾ, ਰੰਡੀਆ, ਸੁਹਾਗਣ, ਦੁਹਾਗਣ, ਭੰਡ ਆਦੀ ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਇਸਤ੍ਰੀ ਲਈ ਵਰਤੇ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ਜਾਂ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਗੁਰਮਤਿ ਅਰਥ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੈ? ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਸੰਸਾਰੀ ਮਾਇਆ ਵਲ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਾਰੀ ਗਲ ਸੰਸਾਰੀ ਲਗ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਜਿੰਨਾਂ […]

ਮੂਰਖ ਕੌਣ ਹੈ ਤੇ ਕੌਣ ਸਿਆਣਾ? ਅਕਸਰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਅਸਹਮਤੀ ਹੋਵੇ ਉਸਨੂੰ ਮੂਰਖ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਤਰਕ ਨਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵਿਚਾਰ ਨਾ ਮਿਲਦੇ ਹੋਣ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੀ ਗਲ ਨੂੰ ਕੱਟਣ ਲਈ ਮੂਰਖ ਆਖ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਮਾਸ ਬਾਰੇ ਗੁਰਮਤਿ ਤੋਂ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੀ ਗਲ ਮਨਵਾਣੀ ਹੋਵੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਤਾਂ ਇਹ […]

ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੇ ਸੱਚ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੱਸੀ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਬਿਨਸੇ ਨਹੀਂ, ਸਦਾ ਰਹਣ ਵਾਲਾ ਤੇ ਜਗ ਰਚਨਾ ਨੂੰ ਝੂਠ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਗੁਰਮਤਿ ਨੇ। ਫੇਰ ਸਾਧਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਛਕਾਉਣਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ? ਭੁੱਖੇ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਛਕਾਉਣਾ ਸਮਾਜਿਕ ਕਰਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਮੂਲ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ। ਪਰ ਸਚ ਦਾ ਵਾਪਾਰੀ ਤਾਂ ਸੱਚ ਦਾ ਹੀ […]

ਕੀ ਅੱਜ ਦੇ ਸਿੱਖ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਕਦੇ ਆਇਆ ਕੇ ਜਿੰਨਾਂ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸੀਸ ਭੇਂਟ ਕੀਤਾ ਤੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਥਾਪੇ ਗਏ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਅੱਗੇ ਭਾਈ ਲੱਗਦਾ, ਜਿਹੜੇ ਗੁਰੂ ਫ਼ਰਜ਼ੰਦ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਅੱਗੇ ਬਾਬਾ ਲੱਗਦਾ ਪਰ ਗੁਰ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਮ ਅੱਗੇ ਗਿਆਨੀ, ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨੀ, ਸੰਤ, ਸਾਧ, ਮਹਾਂ ਪੁਰਖ […]

ਦਇਆ ਕੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਸਨੇ ਕਰਨੀ? ਕੀ ਜੀਵ ਕਿਸੇ ਤੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਦਯਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਜੀਵ ਉੱਤੇ ਦਇਆ ਦੀ ਗਲ ਹੋਈ ਹੈ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿੱਚ? ਮਇਆ ਕੀ ਹੈ? ਦਇਆ ਅਤੇ ਮਇਆ ਵਿੱਚ ਕੀ ਅੰਤਰ ਹੈ? ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਮੂਲ ਫੁਰਮਾਨ ਹੈ ਕੇ ਜੋ ਹੋ ਰਹਿਆ ਹੈ ਉਹ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹਿਆ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ […]